Samenstand tussen Jupiter en Saturnus

Op maandagavond 21 december staan de planeten Jupiter en Saturnus zo dicht bij elkaar dat je ze nog net los kunt zien. Dat is voor het eerst sinds 1226 volgens Marc van der Sluys van www.hemel.waarnemen.com De dagen voor 21 december is ook al goed te zien dat Jupiter en Saturnus steeds dichter bij elkaar komen.

Twintig jaar en dertig jaar om de zon
Vanaf de aarde gezien, lijken Jupiter en Saturnus ongeveer elke twintig jaar bij elkaar te staan. Jupiter draait namelijk in twaalf jaar rond de zon. Saturnus doet er dertig jaar over. Na bijna twintig jaar heeft Saturnus twee derde van zijn baan afgelegd en Jupiter een heel rondje plus twee derde.

Met het blote oog
Bij een standaard samenstand past er ongeveer een stuk ter grootte van de diameter van onze maan tussen Jupiter en Saturnus. Bij de nauwe samenstand van 21 december is dat nog maar een vijfde van de diameter van de maan. Met het blote oog zijn de planeten dan amper van elkaar te onderscheiden.

Het verschijnsel kan zonder speciale apparatuur worden gevolgd. Je kunt het beste ‘s avonds tussen 17.30 en 18.00 uur naar de zuidwestelijke hemel kijken. Kort daarvoor is het namelijk nog te licht en rond 19.00 uur gaan de twee planeten alweer onder.

Verrekijker of de app Skyview Lite
De planeten staan laag boven de horizon, dus kies een plek met vrije blik naar het zuidwesten, bijvoorbeeld een bovenverdieping. Jupiter is helder en gemakkelijk te vinden. Saturnus is tachtig keer lichtzwakker, maar ook nog te zien. Tot 21 december staat Saturnus linksboven Jupiter. Na 21 december bevindt Saturnus zich juist rechtsonder Jupiter. Met een verrekijker zijn de planeten duidelijker zichtbaar en kunnen soms ook enkele manen van Jupiter en de ringen van Saturnus worden gespot.

De volgende zeer nauwe, zichtbare samenstand is ‘al’ in 2080.